Trang Thơ Phạm Hổ Là Nhà Thơ Của Tình Bạn Trong Thơ Phạm Hổ Viết Về Thiếu Nhi
Đi vào quả đât thơ Phạm Hổ, ta bắt gặp tất cả những gì thân thuộc trong cuộc sống đời thường hàng ngày của những em. Đó là dòng kéo, dòng chổi, dây cầu chì, là con chó, con mèo, là cây na, quả khế …Tất cả đều có mặt trong thơ ông một cách tự nhiên, dung dị. Thực ra, các nhân vật dụng này cũng hiện nay diện trong sáng tác của hầu hết các bên thơ viết mang đến thiếu nhi.
Powered by Froala Editor
PHẠM HỔ - THƠ VIẾT mang lại NHI ĐỒNG
Lê Nhật Ký
1. Phần lớn ai đon đả tới nền văn học tập Việt Nam tiến bộ hẳn phần lớn biết danh tiếng nhà văn Phạm Hổ. Ông là một trong nhà văn chuyên viết mang đến thiếu nhi. Rộng nửa cụ kỷ gắng bút, Phạm Hổ đã tạo nên một sự nghiệp văn chương phong phú bao hàm thơ, truyện cùng kịch. Cho dù viết theo thể nhiều loại nào, Phạm Hổ cũng đều dành được những thành công quan trọng. Ông đích thực đã tạo ra cho mình một phong cách nghệ thuật riêng.
2. Nói riêng về thơ, Phạm Hổ có khoảng 20 tập thơ. Thơ Phạm Hổ, như Vũ Duy Thông thừa nhận xét “thiên về lứa bạn đọc nhỏ tuổi tuổi, tự 5 cho 8 tuổi”<1>. Đây là lứa tuổi có những đặc điểm riêng về chổ chính giữa lý đón nhận thơ ca. Trên cơ sở hiểu biết về đối tượng, Phạm Hổ vẫn không hoàn thành tìm tòi phần nhiều nội dung, những hiệ tượng biểu đạt phù hợp, khiến cho mỗi bài thơ là một niềm vui dành tặng cho những em.
2.1. Trước khi bàn vào thơ, thiết nghĩ nên nói vài nét về quan niệm làm thơ cho các em của Phạm Hổ. Không thuộc loại bạn thích tuyên ngôn tuy vậy đây đó, ông đã và đang có phần nhiều phát biểu về thơ mang lại lứa tuổi nhi đồng. Rất có thể quan sát điều đó qua các bài Những bài bác thơ nho bé dại và Thêm mấy suy nghĩ về vấn đề làm thơ mang lại nhi đồng.
Bạn đang xem: Phạm hổ là nhà thơ của tình bạn
- Khác với nhiều người, Phạm Hổ chọn con phố đi vào nhân loại tâm hồn trẻ con thơ. “Đối với tôi, được viết cho những em là cả một hạnh phúc”. Rất nhiều lần, ông đang phát biểu như vậy. Niềm tin đó, một lần tiếp nữa ta lại phát hiện trong Những bài xích thơ nho nhỏ, một bài thơ có tính chất tâm tình về chuyện lập ngôn. “Suốt đời tôi chỉ mơ / Được viết cho những em / Những bài thơ nho nhỏ”, “Thật solo sơ là hạnh phúc của tôi/ Được viết cho những em/ Những bài bác thơ nho nhỏ”. Làm thơ cho lứa tuổi nhi đồng gồm những đòi hỏi riêng về lý lẽ sáng tạo. Chưa phải ngẫu nhiên mà lại Phạm Hổ lại ao ước viết đề nghị “những bài thơ nho nhỏ”. Bài bản đó là tương xứng với tầm chào đón của các em. Nhưng đó là lứa tuổi ái mộ sự nhiều dạng, mới lạ nên thơ đề xuất “như đông đảo hòn bi xanh, đỏ”, “như đa số quả quýt, quả cam”… vừa gần gũi mà vừa hấp dẫn. Mỗi bài xích thơ cho các em đề nghị là “ gần như ô cửa xinh xinh” xuất hiện thêm những ô trời xanh để những em “đón hương thơm lúa thơm với tiếng hót chim trời”. Sứ mệnh thơ cho lứa tuổi nhi đồng, theo Phạm Hổ là mang đến cho những em một niềm vui thật sự.
- Năm 1982, trên Hà Nội, nhân đáng nhớ lần thứ 25 ngày thành lập, đơn vị xuất phiên bản Kim Đồng đã tổ chức triển khai cuộc hội thảo chiến lược về “Sáng tác thơ đến thiếu nhi”. Tại hội thảo này, bên thơ Phạm Hổ sẽ đọc tham luận Thêm mấy quan tâm đến về việc làm thơ mang lại nhi đồng.Trong bài viết này, Phạm Hổ nêu ra nhiều vụ việc có ý nghĩa đối với những người sáng tác. Ông mang đến rằng, trong thơ cho nhi đồng, tốt nhất thiết phải tất cả hình tượng thiên nhiên. Theo ông, thiên nhiên là hiện tại thân của loại đẹp. “Bằng thiết yếu cái đẹp, thiên nhiên dạy đến ta yêu cái đẹp. Bằng chính vì sự phong phú, vạn vật thiên nhiên gợi đến ta đề nghị có cuộc sống đời thường phong phú về đồ gia dụng chất, về tinh thần”. Ông cũng đòi hỏi thơ cho lứa tuổi nhi đồng rất cần được vui tươi, hấp dẫn. ý muốn vậy, nghệ thuật thơ phải có sự chuyển đổi về nhạc điệu, ngôn từ, màu sắc và hình tượng. Một sự việc khác cũng rất được nhà thơ thân thiện là tuyến đường tạo vốn của fan viết. “Theo tôi vụ việc vốn vẫn là trong những vấn đề gốc gác và có tính đưa ra quyết định nhất”<2>. Phạm Hổ bằng lòng hai bề ngoài mà K.Tsucôpxki: một là học hành vốn cổ, nhị là học tập các em, tìm hiểu đời sống vai trung phong hồn các em. Một sự kết hợp hài hòa trên đại lý hòa giải giữa giác quan của bạn lớn với cảm quan tuổi thơ sẽ góp phần vào thành công của phòng thơ.
Thơ Phạm Hổ đó là sự thể hiện sinh động cho số đông quan niệm nghệ thuật tích cực nói trên của ông.
2.2. Đi vào trái đất thơ Phạm Hổ, ta bắt gặp tất cả gần như gì rất gần gũi trong cuộc sống hàng ngày của các em. Đó là chiếc kéo, cái chổi, dây mong chì, là bé chó, nhỏ mèo, là cây na, quả khế …Tất cả đều có mặt trong thơ ông một cách tự nhiên, dung dị. Thực ra, hồ hết nhân thiết bị này cũng hiện tại diện trong sáng tác của đa số các bên thơ viết mang lại thiếu nhi. Vậy đâu là đường nét riêng trong nghệ thuật trữ tình của Phạm Hổ?
- Điều dễ nhận biết là thơ Phạm Hổ nói các về chủ thể tình bạn. Phạm Hổ quá nhận: “Tôi đặc biệt để ý đến tình bạn trong đời sống nhỏ người. Trong rộng 10 tập thơ viết cho những em, đã tất cả 6 tập”. Mối đon đả của người sáng tác là có cơ sở hiện nay thực. Trẻ em vốn hết sức khát khao tình bạn. Kỷ niệm dưới đây của Xuân Quỳnh góp ta hiểu thêm điều này: “Có lần tôi biện hộ nhau với 1 đứa bạn, nhì đứa quăng quật nhau, không đùa với nhau nữa. Tôi hết sức buồn… về nói giống chuyện đó với bà tôi, hy vọng tìm nghỉ ngơi bà một lời thông cảm hoặc một cách giải quyết. Nạm mà bà tôi lại bảo: “Nó không đùa với cháu thì thôi, phải gì, cháu trong nhà chơi cùng với bà”. Nạm là tôi hoàn toàn cô độc. Bà tôi đâu hiểu là tôi đề xuất chơi với các bạn ấy bao nhiêu.”<3>. Trọng điểm sự của Xuân Quỳnh đề đạt một khát vọng tầm thường của con trẻ em. Chưa đến bạn, các em mới thực sự đã đạt được nét đồng điệu trong chuyển động vui chơi, học tập. Hứng thú hoạt động nhờ thế new được phát huy về tối đa, nụ cười mới được trọn vẹn.
vết hiệu nhận thấy chủ đề tình bạn trong thơ Phạm Hổ thứ 1 là ở việc đặt tên cho các tập thơ: Chú trườn tìm bạn, chúng ta trong vườn, những người dân bạn yên lặng, những người dân bạn ồn ào… Đi vào văn bản, ta thấy xúc cảm tình các bạn xuyên thấm ở phần lớn mọi bài thơ, tập thơ. Mặc dù viết về điều gì, Phạm Hổ cũng hầu như gợi lên cho những em một câu chuyện tình bạn. Một chú bò đi lang thang trong chiều với giờ đồng hồ “ậm…ò…” đã trở thành hình hình ảnh đáng yêu trong nỗi thiết tha call bạn. Tôi muốn nói đến trường hợp bài xích thơ Chú trườn tìm bạn. Bài bác thơ này được Phạm Hổ viết vào khoảng thời gian 1952. Gợi nguồn cảm giác cho nhà thơ là hình ảnh những chú bò chiều chiều ra sông uống nước. Đâu kia trong không khí chiều muộn vang vọng giờ “ ậm… ò…”. Tứ thơ đột đến, bài bác thơ hiển thị sau phần lớn thăng hoa của cảm xúc. “Mặt trời rúc bụi tre/ buổi chiều về nghe mát/ trườn ra sông uống nước/ Thấy nhẵn mình, tưởng ai / bò chào: - kìa đứa bạn /Lại gặp mặt anh sinh sống đây! /Nước đã nằm nhìn mây/ Nghe trườn cười nhoẻn miệng / bóng bò đột nhiên tan vươn lên là / trườn tưởng chúng ta đi đâu / Cứ ngoái trước quan sát sau /Am…ò tìm hotline mãi…”. Trong giác quan dân gian, chú bò là biểu tượng của tính lơ ngơ (Lơ ngơ như trườn đội nón). Vào thơ Phạm Hổ, chú bò vẫn đang còn cái lơ ngơ nhưng lại thật xứng đáng yêu. Đáng yêu thương ở hành động biết chào hỏi. Đáng yêu ở hành vi thiết tha hotline bạn…
bài thơ Chú bò tìm các bạn được xem là tiêu biểu cho phong cách thơ Phạm Hổ. Sau bài bác thơ này, xúc cảm tình bạn như một chiếc chảy tuôn trào mang phần đông hạt phù sa phì nhiêu màu mỡ vào cánh đồng thơ Phạm Hổ. Kết quả, cánh đồng thơ ấy cứ lung linh lên hồ hết sắc màu đáng yêu của tình bạn. Đúng là với Phạm Hổ, nhân loại được kết cấu theo quan hệ tình dục tình bạn. Dòng rế là chúng ta của dòng chảo, mẫu nồi. “ Chảo, nồi đã bận nấu - Rế ngồi bên đợi chờ”(Rế). Bé chó, bé mèo nào gồm ghét nhau. Chúng chơi với nhau thiệt thân thiết. “Rủ nhau chơi ú tim – Giờ cho phiên đến trốn – Mèo đảo mắt search quanh – Chó nấp đâu giỏi gớm – đột nhiên kìa địa điểm khe tủ – Chó để lộ cái đuôi – Rón nhón nhén mèo mang lại nơi – Oà chộp ngay sống lưng bạn …”(Chơi ú tim).
gây ra chủ đề tình bạn là một chủ ý nghệ thuật và thẩm mỹ của Phạm Hổ. Ngoài việc đặt tên đến từng tập thơ theo chủ thể tình bạn, ông cũng phối hợp tạo ra phần lớn hệ thống: các bạn trong nhà, bạn trong vườn, những người bạn im lặng, những người dân bạn ồn ào… toàn bộ những việc làm này không ngoài mục tiêu tô đậm xúc cảm tình các bạn trong thơ ông.
- cùng với nội dung tình bạn, Phạm Hổ còn muốn cung cấp cho các em hầu hết hiểu biết thuở đầu về thế giới sự vật, hiện tượng. Tuỳ từng trường hợp rõ ràng mà ông reviews cho những em tên thường gọi hay điểm lưu ý hình thức, ích dụng của sự vật. “Chị ơi, bởi vì sao/ hoả hồng lại khóc/ chưa phải đâu em/ Đấy là phân tử ngọc/Người call là sương/ Sao tối gởi xuống/ khuyến mãi cô hoa hồng” (Bướm em hỏi chị). Vẫn chính là bài thơ về tình bạn nhưng tại chỗ này đã gồm sự đan xen thật tự nhiên một tri thức về đối tượng: giọt nước trên hoa lá hồng được gọi là “giọt sương”. Để mở mang quan niệm về nước, Phạm Hổ viết hẳn một bài thơ khác theo lối định nghĩa. “Nước lên xuống: hải dương cả/ Nước ở im: ao hồ/ Nước chảy xuôi: sông suối/ Nước rơi đứng: trời mưa”(Nước)… nội dung này rất dễ dàng làm đến thơ khô khan. Phạm Hổ thấu hiểu điều đó. Tuy nhiên với ý thức “người viết cho thiếu nhi là 1 trong những nhà văn cơ mà đồng thời cũng là 1 nhà giáo”<4>, Phạm Hổ gật đầu và tìm phương pháp “thơ hóa”. Hướng xử lý của ông là khai thác tối đa các phép nhân hóa, so sánh, xây dựng các hình hình ảnh liên tưởng lạ mắt và vui tươi. Đọc bài thơ về dòng đinh, ta dè chừng đang xúc tiếp với một cậu nhỏ xíu vui nhộn, từ hào khi làm cho được một câu hỏi tốt. “… cho chị treo gương/ mang đến em treo ảnh/ chấm dứt rồi hóm hỉnh/ Nhô đầu quan sát quanh”(Đinh). Loại chổi không giống nào một cô bé thích có tác dụng đỏm: “Thích buộc những thắt lưng/ Cả đời không đi dép/ thanh hao múa dạo bước một vòng/ rác rến trong nhà biến hóa sạch”(Chổi). Phép đối chiếu trong ngôi trường hợp tiếp sau đây giúp những em vậy được điểm lưu ý của từng vật dụng vật: “Dao có một lưỡi/ Kéo gồm đến hai/ mỗi cá nhân một việc/ Ai nào yếu ai/ Cả hai phần đông biết/ yêu thương ông đá mài”(Dao với kéo)…Những câu thơ như vậy không mong kỳ, hoa mỹ tuy thế tự nhiên, thiết thực. Đặt vào yêu ước của thẩm mỹ và nghệ thuật giáo dục đến thiếu nhi, trả toàn có thể khẳng định, đó là hầu hết câu thơ giá chỉ trị.
2.3. Phạm Hổ là 1 trong nhà thơ có khá nhiều tìm tòi trong nghệ thuật thể hiện. Thơ ông phong phú về hình thức, nhạc điệu vui tươi, ngữ điệu trong sáng.
Xem thêm: Chung cư âu dương lân quận 8, hồ chí minh giá tốt nhất, vui lòng xác minh không phải robot
- Ngoài vẻ ngoài tổ chức thông thường, thơ Phạm Hổ còn sử dụng các hiệ tượng khác. Đó là vẻ ngoài hỏi – đáp, vẻ ngoài định nghĩa và hiệ tượng trích dẫn. Hình thức hỏi - đáp xuất hiện thêm nhiều trong thơ Phạm Hổ. Trong cuộc sống, trẻ em vẫn thường tốt hỏi bạn lớn về các điều. Tốt hỏi là một nét tính phương pháp đặc trưng, hệ trái tất yếu của một nhu yếu ham đọc biết của trẻ. Fan lớn vào trách nhiệm của chính mình cần đề nghị giúp trẻ xử lý những thắc mắc. Trả lời cho trẻ con là cả một nghệ thuật giao tiếp mà không hẳn ai, lúc nào cũng làm được. Giữa những bài thơ hỏi – đáp của mình, Phạm Hổ khi thì thực hiện nhân đồ vật loài vật, lúc thì thực hiện nhân vật bé người. Tuy nhiên dù sử dụng loại nhân đồ nào thì ông cũng các nêu ra được vấn đề mà trẻ nhỏ quan tâm, đáp án cân xứng với đối tượng. Giọng thơ trọng điểm tình, nhẹ nhàng, bao gồm sức thuyết phục lớn. Một ví dụ: “Cua nhỏ hỏi mẹ/ bên dưới ánh trăng tối :/ - Cô lúa vẫn hát/ Sao chợt lặng yên ổn ? Đôi mắt lim dim/ chị em cua ngay tắp lự đáp :/ - Chú gió đi xa/ Lúa bi ai không hát.(Cua con hỏi mẹ). Bài xích thơ trên tất cả lời hỏi của cua nhỏ và lời đáp của cua mẹ. Cua người mẹ đã giải thích với cua con rằng, do chú gió ra đi nên cô lúa buồn, cô thôi không hát nữa. Lời giải thích này dễ dàng được trẻ chấp nhận. Chuyện “cô lúa ko hát” thấm đượm tình cảm bé người.
Thực ra, cấu tạo hỏi - đáp được áp dụng nhiều vào thơ mang lại thiếu nhi. Bề ngoài này chưa phải là sáng tạo riêng của Phạm Hổ. Đóng góp của ông là ở phần đã sử dụng thành công, tạo nên những bài xích thơ hoặc như Ngủ rồi, Bướm em hỏi chị, Đất cùng hoa, Thỏ cần sử dụng máy nói… trí tuệ sáng tạo riêng của Phạm Hổ chính là ở vẻ ngoài thơ khái niệm và trích dẫn. Bài Nước vừa dẫn trên là một bài thơ theo bề ngoài định nghĩa. Vết hai chấm tương đương với từ « là », tạo thành sự đồng nhất giữa hai đối tượng. Hình dạng thơ định nghĩa giới hạn ở chức năng cung cấp khái niệm về đối tượng. Kiểu dáng thơ trích dẫn được kiến thiết trên cửa hàng mô bỏng lời nói. Thuộc loại thơ này là nhóm bài xích có câu khởi đầu « mẹ, chị em ơi, cô bảo ». Đơn cử : « Mẹ, mẹ ơi, cô bảo:/ « con cháu ơi, nghịch với bạn/ cãi nhau là ko vui/ cái mồm nó xinh thế/ Chỉ nói điều xuất xắc thôi ! ». Ở bài xích thơ này, câu bắt đầu là lời đứa trẻ, những câu còn sót lại là lời gia sư được trích dẫn. Toàn cục bài thơ là lời đứa trẻ con nói với bà bầu khi sinh hoạt trường về. Đến trường các em tiếp thu được nhiều điều bắt đầu lạ. Khi trở về nhà, các em luôn ghi nhớ khoe với người mẹ về phần đông gì mà mình học tập được. Câu thơ « mẹ, bà mẹ ơi, cô bảo » chất đựng niềm vui, sự hào khởi của đứa trẻ. Quả là, gọi những bài như thế, ta cũng dễ vui lây !
- Những chi tiết hồn nhiên, ngộ nghĩnh được thực hiện nhiều vào thơ Phạm Hổ. Ai đó đã đọc Ngủ rồi, nghịch ú tim, con ngữa con… hẳn khó có thể quên được hầu hết câu nói, những xem xét đáng yêu thương của nhỏ trẻ. Trả lời thắc mắc của mẹ : « Đã ngủ chưa đấy hả ? », cả bầy gà bé nhao nhao : « Ngủ cả rồi đấy ạ ! ». Ngủ rồi mà vẫn « nhao nhao » thì chỉ có trẻ em mới có tác dụng được. Cũng chỉ con nít mới tất cả kiểu giải thích này : « ko mình nấp tốt thật/ Lỗi chỉ tại chiếc đuôi ! »(Chơi ú tim)…
Đôi khi, Phạm Hổ cũng đưa cả đường nét dí dỏm của tín đồ lớn vào thơ. Bài thơ Soi gương là một ví dụ. « Có nhiều người đang khóc nhè / cơ mà soi gương không ba ?/ Một đứa khóc đủ rồi/ Soi chi thành hai đứa ». Bài bác thơ gồm cái hồn nhiên của đứa trẻ em (câu hỏi), lại có cái hóm hỉnh của người ba (câu trả lời). Chất hồn nhiên, hóa học dí dỏm phối kết hợp hài hòa làm cho bài thơ thêm phần xứng đáng yêu.
- làm cho thơ cho các em, Phạm Hổ cũng khá coi trọng phương châm của nhạc điệu. Ông viết : « Viết thơ cho những em bé, theo tôi, hết sức cần để ý đến nhạc điệu. Nhiều lúc các em nhớ được là nhờ vào nhạc điệu »<2,20>. Nhạc điệu của thơ liên quan chặt chẽ tới việc sắp xếp, tổ chức triển khai câu thơ, vần và nhịp. Phạm Hổ thường thường được sử dụng thể thơ hai, ba, tứ hoặc năm chữ. Nhịp thơ ông hay ngắn, có mức giá trị diễn đạt hiện thực. Chẳng hạn, nhịp 2/2 ở bài bác Sen nở gợi tả đầy đủ cánh sen đang từ từ hé lộ : « khoan thai / Khẽ mở / Trăm nghìn / cửa ngõ lụa / đẹp đẽ / sáng sủa hồng… ». Bài Tàu lâu năm lại gợi hình ảnh đoàn tàu các toa, đang vận động một giải pháp nhịp nhàng, những đặn.
- Một đặc sắc khác của thơ Phạm Hổ là cách tạo nghĩa mới cho những âm thanh tự nhiên. Giờ đồng hồ « tí te…tí te » của xe trị cháy được đơn vị thơ cảm nhận là tiếng sẵn sàng « tất cả ngay… bao gồm ngay »(Xe chữa trị cháy), giờ đồng hồ « xạch, xạch, xạch » của sản phẩm khâu là « sắp chấm dứt rồi, sắp xong rồi »(Máy khâu), còn giờ đồng hồ « viên tác… cục tác » của cô kê mái là một thông tin vui trứng còn nhiều, đẻ hoài « ko hết, không không còn »(Gà đẻ)… bí quyết tạo nghĩa này đã tạo nên hình tượng thơ góp phần sinh động, ý nghĩa. Cuộc sống thường ngày cứ như đang rộn rã lên, nhanh chóng và tràn đầy sức sống. Về sau, các nhà thơ như Phạm Đình Ân, Nguyễn Hoàng Sơn… đã và đang học tập giải pháp làm này với đã chế tạo ra thêm nhiều đặc sắc mới đến thơ thiếu hụt nhi.
3. Trong tương quan với các nhà thơ viết mang đến thiếu nhi, Phạm Hổ là bạn viết nhiều và viết hay. Thơ mang đến lứa tuổi nhi đồng của ông có tương đối nhiều đặc dung nhan về nội dung tương tự như nghệ thuật. Nói về ông là nói tới một đơn vị thơ của tình bạn, một cây cây bút với nhiều sáng chế về vẻ ngoài biểu hiện. Ông thực sự có một vị trí quan trọng trong nền thơ cho thiếu nhi Việt Nam.
Lê Nhật Ký
Tài liệu trích dẫn:
1. Vũ Duy Thông: tuyến đường đến với trẻ em thơ, in trong Bàn về văn học thiếu nhi– Nxb Kim Đồng, 1983, tr.51.
2. Phạm Hổ: Thêm mấy suy nghĩ về câu hỏi làm thơ mang lại nhi đồng , in vào Bàn về văn học thiếu nhi, Nxb Kim Đồng, 1983, tr.23.
3. Xuân Quỳnh: làm cho thơ mang lại thiếu nhi, in trong Bàn về văn học tập thiếu nhi, Nxb Kim Đồng, 1983, tr.14
