Nhà Văn Kim Lân Là Nhà Văn Một Lòng, Access To This Page Has Been Denied
Nhà văn Kim lạm (1921-2007)
Tôi ghi nhớ sinh thời, tác giả của Bỉ vỏ từng “phán” về đồng nghiệp của bản thân mình rằng: Kim lân là nhà văn một lòng trở về với “đất” với “người” cùng với “thuần hậu nguyên thủy” của cuộc sống thường ngày nông thôn. Thật không chê vào đâu được lời “truyền thần” ấy trong phòng văn Nguyên Hồng. Y hệt như Đoàn chuẩn chỉnh trong âm nhạc, Kim lân là bên văn viết ít nhưng phần đông truyện ngắn như thế nào của ông cũng còn lại dấu ấn tuyệt nhất định trong tim bạn đọc. Và nếu cuộc sống là một game show lớn thì đối với con fan tài hoa ấy, lân cận văn chương ông còn từng đắm bản thân “chơi” trong hội họa, kịch nghệ, điện ảnh...
Lần đầu tôi như mong muốn được chạm chán nhà văn Kim lấn từ thời điểm cuối tháng 4-1994. Giữa mẫu nắng oi oi mùa hè Hà Nội, trước lúc Hội nghị đơn vị văn trẻ vn lần lắp thêm IV mở đầu một ngày, công ty thơ Phạm Đình Ân đưa tôi mang đến phố Hạ Hồi thăm bên văn Kim Lân. Bậc lão thành lúc ấy sức khỏe còn tốt, trí thông minh minh mẫn, xử sự hoạt bát, động tác khoan thai. Dù đang về thành phố sống mấy mươi năm mà lại cốt bí quyết của một người quê tởm Bắc vẫn ko phai mờ trong ông. Ngay lần chạm mặt đầu tiên, ký kết ức cùng đa số suy tứ trăn trở ở trong nhà văn Kim Lân đã thực sự đưa về cho shop chúng tôi nhiều bài học kinh nghiệm quý giá. “Tôi nghĩ đơn vị văn cũng là một trong con tín đồ như đông đảo người, cũng đầy hầu như khuyết tật, những đậm chất cá tính riêng, kể cả những thói xấu riêng. Dẫu vậy khi đã là fan viết văn, ngồi trước trang giấy trắng thì hình như lúc ấy mình sống, mình nghĩ đẹp nhất hơn. Ngoài ra mình thừa khỏi số đông thói tật hàng ngày của mình. Hình như thế. Tôi cũng chẳng cắt nghĩa các trạng thái này bao giờ. Ngần ngừ có đúng nắm không, hỡi chúng ta văn trẻ?”, bên văn Kim lân cười mở màn câu chuyện một biện pháp cởi mở.
Quan niệm về văn vẻ
Đối cùng với Kim Lân, chưa hẳn viết ít là do ông không muốn viết. Ông từng vật vã các đêm, từng sẵn sàng nhiều tình tiết đem khoe với bằng hữu đồng nghiệp để cảm giác mình mắc nợ mà viết. Thậm chí có lúc nhà văn còn nghiêm trang sẵn sàng bàn ghế, sắp đến sẵn giấy cây viết trong chống văn, 1 mình một nhân loại riêng cùng tẩu dung dịch Lào nhả sương mù mịt, quyết trọng tâm “cày” cho bằng được. Nhưng sau cùng ông vẫn tiếp tục ngồi thừ... Im thin thít trước trang giấy trắng. Bởi vì sao?
Kim Lân cần thiết lý giải. Ông chỉ cảm thấy bất lực trước việc “tịt ngòi” cực nhọc hiểu của mình. Phải chăng thiên chức đơn vị văn mà đấng sản xuất hóa vô hình ban đến ông cho đó đã bị “treo ấn”? Tôi bỗng dưng nhớ cho lời nhạc sĩ Đoàn Chuẩn, đại ý: Viết các mà dở thì thà chớ viết còn hơn! Văn chương tương tự như mọi sáng chế nghệ thuật khác, cái chính là chất chứ chưa hẳn lượng. Theo tôi, chắc hẳn rằng điều đặc biệt quan trọng là đơn vị văn Kim Lân cảm giác không thể viết tuyệt được nữa, tốt nhất là xuất xắc hơn bao gồm những gì tôi đã có.
Và trong khi chính vì chưng sự cạnh tranh ấy, nhưng văn chương so với nhà văn Kim lạm là một chiếc gì vô cùng thiêng liêng. Ông thổ lộ: “Lắm lúc tôi thấy văn chương là một trong những thứ đạo, đạo làm cho người, như một vật dụng tôn giáo. Mà lại tôn giáo như thế nào cũng yên cầu sự mếm mộ giữa con người với con người, đòi con người dân có quyền làm cho người, bình đẳng, trường đoản cú do, bác bỏ ái. Mọi người truyền một cách, nhưng sau cùng con tín đồ vẫn yêu thích nhau và làm cho con người dân có tư cách, có nhân phẩm, kĩ năng để đánh giá đúng và ngăn chặn lại bạo ngược, cường quyền, áp bức. Cũng giống như các ngành nghệ thuật và thẩm mỹ khác, văn hoa còn là một trong thứ giải trí. Làm cho những người ta vui thích, yêu đời, thư giãn và giải trí sau số đông mệt mỏi, như vậy cũng là ích lợi, là nhân văn cho những người thưởng thức”.
Bạn đang xem: Kim lân là nhà văn một lòng
Những ý niệm về văn chương ở trong phòng văn Kim lân thực sự làm tôi bất ngờ. Ở thời điểm ấy, số đông tôi không nghe ai phát biểu bởi vậy sau trong thời gian tháng học trong công ty trường cùng vài năm đi làm việc báo. Cùng nhà văn kết luận: “Rõ ràng, văn học là máy tôn giáo chứ gì, mà tôn giáo này không cần mang đến súng gươm, không bắt buộc fan ta đề nghị theo, ai mong muốn theo thì theo. Và mọi người “truyền đạo” theo phong cách riêng của mình, miễn sao nó đoạt được được trái tim bé người, bằng cảm nhận chứ không bởi lý lẽ hoặc bởi hăm dọa”.
Và bài học mà ông rút ra: “Theo tay nghề của tôi, rất nhiều chuyện thật cơ mà tôi lưu lại được thì đông đảo nhạt nhẽo với khô cứng. Cơ mà sự thật cũng có thể có giá trị của sự việc thật, hết sức giá trị, rất cần thiết nữa. Toàn bộ những truyện vợ nhặt, Ông lão mặt hàng xóm, bé chó rất xấu đều dựa vào cái nền là việc thật. Còn đều truyện khác, tất cả Làng, hầu hết là tôi bịa. Bịa cả nhân thứ lẫn tình tiết. Bởi không có sự thật nào như thế cả. Nhưng dòng bịa ấy là chiếc điều nhưng mà chính tác giả muốn nói. Với chính người sáng tác muốn nói phải mới sinh ra mẫu bịa. Gọi là bịa chứ kỳ thực chính là sáng tạo”.
GD&TĐ -Kim lân là “nhà văn một lòng trở về với đất, cùng với người, với thuần phác nguyên thủy của cuộc sống” (Nguyên Hồng). Từng truyện ngắn của ông như 1 mảng đời của phòng văn được “xắn ra” từ mảnh đất nền sống của kiếp người thấm đẫm mồ hôi, nước mắt, lời than thở... Với cả hầu hết nụ cười đôi khi hồn nhiên, xúc động.
 |
Ảnh minh họa. |
2.
Nhưng không chỉ có tình chủng loại tử. Trong yếu tố hoàn cảnh khốn cùng nhất, sống bà núm Tứ là hiện lên của tình người. Người người mẹ ấy đã lựa chọn “điểm nhìn” đặc biệt để đồng ý cuộc hôn nhân vợ nhặt ấy không hẳn từ địa chỉ của một bà mẹ chồng. Bà rứa Tứ đăm đăm quan sát chị vợ nhặt, bà ko nghĩ mang lại mình. Bà nghĩ đến con. Bà nghĩ cho chị. Từ địa điểm thương con, tủi phận cùng lo lắng, bà lão đưa sang yêu quý xót mang lại người đàn bà xa lạ. Bà bầu đôn hậu, nhiều lòng vị tha và nhạy cảm ấy đã hiểu rõ sâu xa ngay cái cảnh ngộ của người phụ nữ xa lạ đột nhiên trở thành dâu bé của mình. Lời độc thoại nội tâm đã diễn tả thật chân thực và cảm động những suy nghĩ âm thầm của tín đồ mẹ: “Người ta có gặp gỡ bước trở ngại này fan ta new lấy đến nhỏ mình mà con mình mới có vợ được”.
Câu văn vừa mang đến ta thấy tấm lòng bao dong của người mẹ, vừa chất chứa từng nào nỗi niềm trung khu trạng. Bởi tấm lòng bao dung nhân từ và sự nhạy cảm của tín đồ phụ nữ, bà lão thấu hiểu ngay tình cảnh của người bà xã nhặt cùng đặt người thiếu nữ ấy cao hơn nữa cả đàn ông của mình. Chổ chính giữa trạng của bà vắt vừa có ai oán, tủi hờn, vừa như vậy nén một nỗi niềm bất đắc dĩ trước sự việc đã rồi, vừa rưng rưng một thú vui thầm kín tội nghiệp. Với bà đi đến đưa ra quyết định vui lòng gật đầu nàng dâu mới: “Ừ, thôi các con đã yêu cầu duyên đề nghị kiếp với nhau, u cũng mừng lòng”.
Câu nói của bà tạo nên cuộc hôn nhân gia đình giữa tràng cùng thị không hề là chuyện nhặt nhau giữa mặt đường giữa chợ nữa. Nó cũng bình đẳng đẹp đẽ như tất cả các cuộc hôn nhân gia đình mâm cao cỗ đầy xưa nay. Vì chưng cuộc hôn nhân gia đình nào mà lại chẳng xuất phát từ duyên phận vợ chồng. Bà dặn dò những con dạy bảo nhau làm cho ăn. Bà gieo mong muốn cho con cái “Vợ ông xã chúng ngươi liệu cơ mà bảo nhau làm cho ăn. Rồi ra may nhưng mà ông giời mang đến khá”. Bà an ủi nam nhi con dâu. Trên hết, ta vẫn thấy làm việc bà tấm lòng yêu mến xót của người mẹ giành riêng cho con và cho tất cả người đàn bà xa lạ vừa kịp trở thành người thân của mình.
Nhưng dù cụ gắng, trĩu nặng trong quan tâm đến của người mẹ vẫn là nỗi lo ngại về tương lai của các con. Hình hình ảnh bà lão trong chiếc nhập nhoạng của láng tối, hướng đôi mắt đăm đăm chú ý ra ngoài, nhìn suốt cuộc đời mình, cuộc đời của các người thân của chính bản thân mình để bồn chồn cho hiện tại của con cháu đầy ám hình ảnh với người đọc. Theo cái nhìn ấy là “bóng buổi tối trùm lấy hai nhỏ mắt, thuộc dòng sông sáng uốn khúc vào cánh đồng tối, là hình ảnh ông lão, đứa con gái út, những người dân thân yêu đã rời xa bà hẳn cũng vày đói khổ, là chính cuộc sống dằng dặc cực khổ của bà”. Bà đã dẫn vào cuộc đời con cái cái lo của biết bao kiếp người khác, để nhưng thương xót, nghẹn lời: “Vợ ck chúng nó đem nhau, cuộc sống chúng nó liệu tất cả hơn cha mẹ trước kia không?”...
Xem thêm: Từ nay trở đi: 5 trường hợp nhà ở phải tháo dỡ năm 2024
Như vậy, trước sự việc việc con trai nhặt được vợ, vai trung phong trạng của bà cố Tứ có sự lẫn lộn thân buồn, vui và lo lắng. Nụ cười thì héo hắt vì không sao thoát thoát ra khỏi nỗi ám ảnh của sự ảm đạm tủi xót thương. Và tương tự như bao bà mẹ nhân hậu khác, bà ao ước dâu bé mình hoà thuận. Bà vậy nghẹn lời, nước mắt rưng, gần như giọt nước mắt lấp lánh lung linh trong lòng vị tha cừ khôi của sự xúc động, thương fan và tủi thân mình. Đấy là giọt nước đôi mắt kết tinh mang đến tình mẫu tử thiêng liêng.
3.
Không chỉ đôn hậu, vị tha với tấm lòng người người mẹ đầy cao quý, bà nỗ lực Tứ còn là người có lòng tin mãnh liệt, bất tử vào tương lai. Sau bi ai vui cùng lo lắng, ta phát hiện niềm mong muốn mãnh liệt trong lòng bà cụ. Nó được nhen nhóm từ những chuyện tưởng chừng như hết mức độ vụn vặt, nhỏ dại nhoi. Đó là việc “bà lão xăm xắn thu dọn, quét tước bên cửa” trong buổi sáng sớm hôm sau. Trong khi bà tin rằng vấn đề thu xếp cánh cửa cho quang quẻ, nề nếp thì cuộc đời có thể khác đi. Hành vi đó bộc lộ một lối sống đầy tin tưởng, đầy sáng sủa mà không còn tạm bợ.
Niềm hy vọng còn ánh lên ở trên khuôn khía cạnh của bà lão “Khuôn khía cạnh bủng beo, u ám của bà hôm nay nhẹ nhõm, tươi tỉnh sáng ngời hẳn lên”. Đặc biệt, niềm hi vọng được gửi gắm trong câu chuyện của bà lão trong bữa cơm ngày đói đầu tiên với nàng dâu mới. Bà nạm vừa ăn, vừa nói chuyện làm ăn, gia cảnh với con dâu. Bà lão nói toàn chuyện vui, toàn chuyện vui tươi về trong tương lai “Tràng ạ, khi nào có chi phí ta sở hữu lấy song gà. Tao tính rằng cái chỗ đầu nhà bếp kia làm loại chuồng con kê thì nhân thể quá. Này, ngoảnh đi ngoảnh lại chả mấy mà bao gồm ngay bầy gà đến mà xem”. Bà là fan già nhất nhưng lại nói các nhất về hầu như dự định tốt đẹp trong tương lai, không hẳn tương lai cho doanh nghiệp mà sau này cho con cháu của bản thân “Biết rứa nào hở con, ai giàu tía họ, ai khó ba đời”. Niềm lạc quan ấy là biểu thị cho một tâm hồn khoẻ khoắn, không khi nào gục vấp ngã trước trả cảnh. Niềm tin, niềm hy vọng ấy là cồn lực giúp nhỏ người trải qua đói nghèo cùng tăm tối.
Và cuối cùng, tín đồ đọc rớt nước mắt trước việc hào hứng, vui vẻ khi bà lão khệ nệ bưng một nồi cháo cám nghi chết giả khói lên nhà, vồ cập tươi cười mà lại bảo: “Chè đây, chè khoán đây, ngon đáo nhằm cơ”. Bữa cơm ngày đói thảm hại cơ mà bà vẫn tươi cười. Bà sẽ biến bi ai thành vui nhằm đỡ phần thê thảm. Bà đang nén nỗi bi thương riêng của bản thân để động viên con. Đó là biểu thị của một tấm tình mẫu tử đầy cao cả. Bà sẽ biết chắt chiu hy vọng từ trong yếu tố hoàn cảnh khốn thuộc và tốt vọng. Cùng với bà nỗ lực Tứ, bà sẽ tìm thấy ý nghĩa đời mình trong sự chăm sóc vun vén đến con, trong bài toán nhen team niềm vui, niềm hy vọng vào tương lai. Đó cũng đó là niềm tin sâu sắc của Kim lấn vào phẩm chất giỏi đẹp của con người.
Đặt nhân đồ dùng bà vậy Tứ vào một trường hợp hoàn toàn bất thần trước sự kiện nam nhi nhặt được vợ một trong những ngày đói khát, Kim lạm đã mô tả tài tình, tinh tế những diễn biến tâm lí, phần nhiều sắc thái trung khu trạng của bà nỗ lực Tứ và mô tả nó bằng một giọng văn đôn hậu, giàu yêu thương và trân trọng. Thành công của thiên truyện là đang dựng lên hình ảnh chân thật với cảm đụng về người mẹ nông dân túng bấn trong trận đói quyết liệt năm 1945, một người bà bầu nhân hậu, vị tha và bao gồm khát vọng đổi đời mãnh liệt cùng khôn nguôi khát vọng hạnh phúc cho gia đình, nhỏ cái.
Phần cuối thiên truyện là hình ảnh lá cờ đỏ phấp chim cút để mở ra lối thoát cho tất cả những người nghèo khổ. Niềm hi vọng của ba con người Tràng, bà cầm Tứ, người bà xã nhặt là bao gồm cơ sở. Chắc chắn rằng, trong sự cưu mang, đùm bọc, nương tựa vào nhau, họ đã vượt qua cảnh ngộ bất minh ấy. Đó chính là chủ nghĩa nhân đạo cao siêu của Kim Lân.
Viết về hoàn cảnh thê thảm của tín đồ nông dân trong nàn đói khủng khiếp năm 1945 chiếm đi hình hài của rộng hai triệu đồng bào, đơn vị văn muốn khẳng định một thông điệp: mặc dù trên bờ vực của cái chết con người vẫn cưu mang, đùm bọc lấy nhau, vẫn khao khát niềm hạnh phúc bình dị đời thường. Niềm mơ ước ấy được thể hiện rõ ràng nhất ngơi nghỉ nhân vật bà gắng Tứ. Đúng như Kim Lân chia sẻ: “Khi viết về dòng đói, những người thường sẽ có ý nghĩ là khi đói người ta khổ cực và chỉ ước ao chết. Tôi định viết một trong những truyện ngắn tuy vậy với ý khác là khi đói fan ta không nghĩ là đến con phố chết nhưng mà chỉ nghĩ đến tuyến phố sống.
Dù trong tình huống bi quan đến đâu, dù ở bên cạnh cái chết vẫn mong ước hạnh phúc, vẫn nhắm đến ánh sáng, vẫn tin vào sự sống, vẫn hy vọng ở tương lai, vẫn mong mỏi sống, sống và làm việc cho ra bé người. Cơ hội đói, bạn ta nên kiếm sống, thậm chí là nhặt rác rến rưởi, nhặt ốc, nhặt chuột, nhà hàng ăn uống một cách thê thảm tuy thế đến tối họ vẫn có một gia đình, gia đình nào về mái ấm gia đình ấy, vẫn mong muốn một điều gì. Chúng ta vẫn chat chit về đồng áng, giỗ chạp, phần nhiều chuyện phía về một chiếc gì là việc sống, đói tuy vậy không làm cho những người ta black tối, mất mong muốn dù nên cướp cám cơ mà ăn”.
